FRANCHİSE ALIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

Bir Franchise fuarını daha geride bıraktık. Sektörde neler olup bittiğini anlamak için 4 gün yeterli değil elbette. Fakat markaların işlerini nasıl yaptıklarına dair çok önemli bilgileri üst düzeyde iletişim kurarak edinebileceğiniz tek yerdir. Marka sahiplerinin doğrudan bakış açılarını, yaklaşımlarını iletişim kurma kapasitelerini gözlemleyebilir, kurdukları markanın neleri temsil ettiğini net bir şekilde anlayabilirsiniz.

Beni ilgilendirmez patronun nasıl biri olduğu diyebilirsiniz. Bu düşüncenin çok yanlış olduğunu söyleyelim öncelikle. Neden önemli olduğunu da şöyle izah edelim. Markalar ve yönetimleri bir piramit gibi inşa edilirler. Yani yukarıdan aşağıya doğru ve büyüme gerçekleştikçe taban genişlemeye başlar. En tepedeki kurucu veya kurucular hangi mantalite veya yaklaşımlara sahipler ise aşağı doğru tüm marka yapısı bu düşünce ve eylem şekillerinden olumlu olumsuz etkilenirler. Dolayısı ile yukarısı ne ise aşağısı da aynıdır.

Franchise alırken dikkat edilmesi gereken noktaları açıklamadan evvel fuarlarda markaları üst düzey olarak nasıl gözlemleyebilirsiniz sorusuna cevap verdik esasen. Herhangi bir markanın standına girmeden evvel bir kaç dakika uzaktan gözlemlemenizi tavsiye ederiz. Bir müşteri olarak daha önce deneyimlediniz belki ama yine de bulunduğu sektör için kurumsal anlamda size neler hissettiriyor bir düşünün. Her şeyden önce sadece müşterisi olarak sizi markanın içine çeken şeylerin ne olduğunu gözden geçirin. Genelde hisleriniz sizi yanıltmayacaktır.

Şimdi gelelim markadan neler öğrenmemiz gerekiyor adım adım yazalım.

Dikkatinizi şu noktaya çekelim ilk sorumuz maliyetler ile ilgili olmayacak. Adımları okuduktan sonra nedenleri üzerine biraz düşünmenizi tavsiye ediyoruz.

Pazarlama alt yapılarının olup olmadığını mutlaka sormalısınız. Ayrıca franchise pazarlamak ile ürün pazarlamak arasında fark olduğunu unutmayın. Daha çok ürün pazarlama ile ilgili cevaplara dikkat edin. Cevap önemli çünkü ürün satışlarını önemli ölçüde etkileyen bir marka faaliyetidir.
Kaç şubelerinin olduğunu sorun. Şube sayısı markanın operasyon yetenekleri açısından önemlidir. Ama en önemlisi değildir! Muhtemel yatırımınız için size operasyonel olarak ne kadar destek sağlayabileceklerini anlarsınız. Gidebileceğiniz kadar çok şubesini müşteri olarak ziyaret edin deneyimleyin. Dijital kaynaklardan şubelerin ve ürünlerinin başarı parametrelerini markadan bağımsız denetleyin. Hakkında dijital medyadaki yorumları inceleyin. Buradan edindiğiniz olumsuz bilgileri yöneticilere iletin ve verdikleri cevaplara dikkat edin!
Eğitim sistemlerinin olup olmadığını sorgulayın. Eğitimi nasıl verdiklerini sonraki süreçte hangi periyotlarda devam ettirdiklerini öğrenin. Hangi materyalleri kullandıklarını, bir kitapçığın olup olmadığını ve eğitimlerin kimler tarafından verildiğini mutlaka sorun. Tabii eğitim materyalleri ve kitapçığın örneğini isteyin bakın bakalım örnek gösterebilecekler mi. Eğitimi ciddiye almayan işletmelerden uzak durun.
Personel işe alım süreçlerinin olup olmadığını sorun. Varsa nasıl bir süreç kurduklarını öğrenin. Performanslarını takip ediyorlar mı sorgulayın. Ediyorlar ise nasıl yaptıklarını sorun. Ya işte biz prim veriyoruz başarılı personelimize diyenlere bu primi hangi kriterlere göre verdiklerini öğrenin. Çalışma arkadaşlarına önem vermeyen, onlara destek olup bir şeyler öğreterek gelişimini sağlayamayan işletmelerden kaçın. Hele bunu sizden bekleyenler ile tekrar görüşmeyin bile.
Merkezi olarak satış noktalarını nasıl yönettiklerini sorgulayın. Bir sistemleri var mı, teknolojik olarak hangi yazılımları kullanabildiklerini ve bu noktadaki kabiliyetlerini sorun. Satış noktasındaki problemleri nasıl tespit ettiklerini ve nasıl çözüm üretebildiklerini öğrenin. Burada yatırım sürecinden sonra mağaza yönetimi ile alakalı işletme yeteneklerinin ne olduğunu görürsünüz. Ayrıca teknolojiye ne kadar hakim olduklarını da.
Maliyetlere geçmeden önce markanın sizinle imzalayacağı sözleşme süreci olan 5+5 yıl boyunca vizyonlarının ne olduğunu mutlaka sorun. Bir sürü şube açacağız, şöyle büyüyeceğiz cevabından ziyade geleceği nasıl okuduklarını anlamaya çalışın. Çünkü her zaman aynı şeyleri tekrar ederek pazardan aynı payı almaya yada düşük olan başarı parametrelerini yükseltmeye yeterli olmayacaktır. Ar-Ge, Ür-Ge kurulmuş mu sorgulayın. Varsa nasıl bir sitem ve ekip tarafından yapıldığını öğrenin. Bu doğrultuda proje yapılmış mı gerekli merkezler ile çalışılıyor mu mutlaka öğrenin. Vizyon çok önemli.
Franchise sözleşmesini görüşme aşamasında isteyin. Mutlaka bir hukuk danışmanından destek ve yardım alarak inceleyin, sisteme özel ilave maddeler içerip içermediğine bakın. Yaptığınız yatırımın ticari olarak olumsuz bir durumla karşılaştığında franchise veren markanın nasıl destek olduğunu sorgulayın. Bu durumda vereceklerini söyledikleri destekleri sözleşmeye yazılı olarak ekleyip altına imza atacaklar mı sorun mutlaka. Burada karşılaşacağınız tavır önemli. Ne gereği var sözleşmeye yazmaya bunları, biz size daha fazlasını yaparız diyenlerin samimiyetini sorgulamaktan çekinmeyin.
Şimdi gelelim maliyetlere. Yatırım maliyeti ile işletme maliyetleri hakkında ayrı ayrı sorular sorun mutlaka. Yatırım maliyetini m2 bazında ve ekipman, dekorasyon alt başlıklarında detaylandırın. Ayrıca isim hakkı ücreti ve düzenli alınacak rolyalty bedelini sorgulayın. Hangi masraf kalemleri için alındıklarını ve o masraf kalemlerinde gerçekten hizmet verip vermediklerini öğrenin. İşletme maliyeti olarak personel bütçesi ile açılış için gerekli olan malzemelerin kim tarafından karşılandığını sorun.
Son olarak çok önemli olan kost maliyetlerini öğrenin. İşletme tarafından fiyat algoritmaları ve projeksiyonları oluşturulmuş mu bakın. Burada ürün karlılığı, satış ağırlığı gibi parametreleri tespit edin çünkü sonrasında ortaya çıkacak ciro üzerinden işletme performansı net bir şekilde görebilmenizi sağlayacak. Mutlaka mevcut işletmelerinde kostu nasıl takip ettiklerini örnek gerçek raporlar üzerinden anlık olarak göstermelerini isteyin.

En başta markaların piramit olarak inşa edildiklerini söylemiştik. Yukarıdaki maddeleri sorguladığınızda piramidin katmanlarının ne kadar derinlikli, nitelikli ve kabiliyetli olduklarını ayrıca en tepedekilerin kurdukları ve yönettikleri işe ne kadar hakim olduklarını ve saygı duyduklarını büyük oranda görmeye başlayacaksınız. Büyük küçük tüm canlıların gözle görünmeyen küçük bir molekül olan DNA veya RNA üzerine kodlanmış bilgiler ile meydana gelip büyüdüklerini unutmayın. Bu yazıyı işletmenin çekirdekte ne kadar güçlü bir DNA ya sahip olduğunu anlayabilmeniz için yazdık. İşletmenin ne kadar çok şubesi olduğu önemlidir pek tabi ama en önemli kriter değildir. Bu anlamda içi boş olan, ve büyük sorunlar ile boğuşan bir sürü zombi işletme vardır piyasada. Anlattıklarımız ile finalde işletmenin çekirdeğine yani genetik yapısına odaklanın lütfen. Çekirdek ne kadar güçlü ise uzun vadede o işletmenin büyüme ve var olma şansı o kadar daha yüksek olacaktır. Elbette hepimizin böyle bir markayı seçip yatırım yapmak isteyeceğiz.

Colony Process olarak işletmelere adeta genetik testler yapmaktayız. Odaklandığımız yer tam olarak genetik olarak güçlü sağlıklı işletmelerin ortaya çıkmasını sağlamak ve uzun vadede ülkemizin ekonomisine kalıcı katkılarda bulunmaktır. Siz de eğer Franchise / Bayilik sistemi kurmak veya franchise yatırımı yaparak iş kurmak istiyorsanız biz elinizde önemli bir silah olarak bulunacağız. Sağlıcakla kalın.